BEŞERİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

Türk Yüksek Öğretiminin amaçları çerçevesinde Türk dilinin yapısı ve gelişimi; Türk edebiyatının dönemleri, şahsiyetleri, eserleri ve özellikleri; Türk kültürü konularında bilgili; ulusal kültürün bilincinde ve evrensel kültürle barışık; yaratıcı düşünce sahibi; çalışma yöntem ve disiplini kazanmış; çözüm üretebilen elemanlar ve araştırmacılar yetiştirebilmektir. 

BİLGİLER

DERSLER

I. YARIYIL

 

Türkçe I: Yazılı Anlatım                                                                                                   (2-0-2)

Yazı dilinin ve yazılı iletişimin temel özellikleri, yazı dili ile sözlü dilin arasındaki temel farklar.Anlatım: yazılı ve sözlü anlatım; öznel anlatım, nesnel anlatım;  paragraf; paragraf türleri (giriş-gelişme-sonuç paragrafları). Metnin tanımı ve metin türleri (bilgilendirici metinler, yazınsal metinler); metin olma koşulları (bağlaşıklık, tutarlılık, amaçlılık, kabul edilebilirlik, durumsallık, bilgisellik, metinler arası ilişkiler). Yazılı anlatım (yazılı kompozisyon: serbest yazma, planlı yazma); planlı yazma aşamaları (konu, konunun sınırlandırılması, amaç, bakış açısı, ana ve yan düşüncelerin belirlenmesi; yazma planı hazırlama, kâğıt düzeni); bilgilendirici metinler (dilekçe, mektup, haber, karar, ilan/reklam, tutanak, rapor, resmi yazılar, bilimsel yazılar) üzerinde kuramsal bilgiler; örnekler üzerinde çalışmalar ve yazma uygulamaları; bir metnin özetini ve planını çıkarma; yazılı uygulamalardaki dil ve anlatım yanlışlarını düzeltme.

Yabancı Dil I                                                                                                                     (3-0-3)

Bu ders, üniversite öğrencilerinin kendi alanlarında yürüttükleri her türlü akademik faaliyette okuma, konuşma, dinleme ve yazma becerilerini belirli bir etkinlikte kullanabilmelerini sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Bu derste ilgi çekici bağlamlar yaratılarak, dilin işlekliğini artırıcı alıştırmalar verilerek, dilin gerçek iletişim becerilerinde kullanımı gösterilerek öğrencilerin dilsel ve iletişimsel yetileri geliştirilecek ve yabancı dil yeterlikleri artırılacaktır.

 

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I                                                                                  (2-0-2)     

Kavramlar, tanımlar, ders yöntemleri ve kaynakların tanımı, Sanayi Devrimi ve Fransız Devrimi, Osmanlı Devleti’nin Dağılışı (XIX. Yüzyıl), Tanzimat ve Islahat Fermanı, I. ve II. Meşrutiyet, Trablusgarp ve Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Mondros Ateşkes Antlaşması, Wilson İlkeleri, Paris Konferansı, M. Kemal’in Samsun’a Çıkışı ve Anadolu’daki Durum, Amasya Genelgesi, Ulusal Kongreler, Mebusan Meclisinin Açılışı, TBMM’nin Kuruluşu ve İç İsyanlar, Teşkilat-ı Esasi Kanunu, Düzenli Ordunun Kuruluşu, I. İnönü, II. İnönü, Kütahya-Eskişehir, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı sırasındaki antlaşmalar, Lozan Antlaşması, Saltanatın Kaldırılması.

 

Bilgisayar I                                                                                                                        (2-2-3)

Bilişim teknolojileri, yazılım ve donanım ile ilgili temel kavramlar, genel olarak işletim sistemleri, kelime işlemci programları, elektronik tablolama programları, veri sunumu, eğitimde İnternet kullanımı, bilişim teknolojilerinin sosyal yapı üzerindeki etkileri ve eğitimdeki yeri, bilişim sistemleri güvenliği ve ilgili etik kavramları.

 

Osmanlı Türkçesi I                                                                                                           (3-0-3)

Osmanlı Türkçesinin özellikleri, Arap alfabesi tanıtımı (harflerin başta-ortada ve sondaki yazımı), Bitişmeyen harfler ve harekeler, Harflerin ses değerleri, Arapça-Farsça ve Türkçe sözcükleri ayırt etme, Türkçe kelimelerde kalınlık-incelik, Genizsi n, eklerin yazımı, Ayın, Hemze ve vav-ı madule, Elif-i maksure, Şeddeli kelimeler, Halklılaştırma, ay ve günler, ebced.           

 

Türk Dili Tarihi  I                                                                                                             (2-0-2)

Genel olarak dil tarihinin malzemesi, yararlandığı bilim dalları, diller arası ilişkiler, dil tarihi ve Türk dili tarihine ilişkin kaynak (bibliyografya) bilgisi, Çin kaynaklarındaki Türkçe malzeme, Hunca bu malzemenin ses bilgisi özellikleri, tarihi ve çağdaş Türk yazı dilleriyle karşılaştırmalı olarak karşılaştırılması, Tuna Bulgarcasına ait malzemenin tanıtımı ve ses bilgisi özellikleri, tarihi zemin, tarihi lehçeler ve günümüz lehçeleri ile karşılaştırma, Türkçenin r/l kolu ve z/ş kolu arasındaki denklik ve Altay dilleri ilişkisi. r/l kolundaki Tuna Bulgarcası, Volga Bulgarcası, Çuvaşça ile z/ş kolundaki Orhon Türkçesinden başlayarak günümüz lehçelerine kadar denklik ve karşılaştırmalar, Altay Dilleri teorisinin dayanakları, teorinin savunucuları, Altay dilleri olarak değerlendirilen diller, Türkçe, Moğolca, Mançu-Tunguz dilleri, Korece ve Japoncanın tarihi malzemelerinin karşılaştırılması, tarihi ve coğrafi ilişkilerin değerlendirilmesi, Altay Dilleri Teorisine karşı çıkan araştırmacıların dayanakları, eleştirileri, z/ş kolunun en eski yazılı belgeleri, Orhon yazıtları, yazıtların bulunuşu, Orhon Türkçesi dil özellikleri, alfabenin özellikleri. I. ve II. Doğu Türk Kağanlığı, Uygur Bozkır Kağanlığı tarihine genel bakış, Orhon Türkçesi metinleri, metin yayınları, konuyla ilgili temel kaynaklar (bibliyografya), Uygurca metinlerin bulunması, işlenmesi, Uygurların dahil oldukları inanç çevreleri, Uygur metinlerinin yazımında kullanılan alfabeler, Uygurca malzemenin niteliği: el yazmaları, blok baskı, taş yazıtlar, Uygurcanın Orhon Türkçesi ile ayırt edici özellikleri, tarihte Uygurlar, Uygurca ile Karahanlıca arasındaki ilişkiler, ilk İslami Türk yazı dili olarak Karahanlı Türkçesi, eserleri, Karahanlı tarihi, Dönem eserleri, DivanüLügati’t-Türk, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakayık, Rylands Kuran Tercümesinin tanıtımı, özellikleri, yapılan çalışmalar, Karahanlı Türkçesinin ses bilgisi, biçim bilgisi vb. özellikleri açısından ayırt edici yönleri.

 

Türkiye Türkçesi I                                                                                                            (3-0-3)

Türkiye Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri ve sınırı, Ses ve ses organları, Türkçenin sesleri, Türkçedeki değerlendirilmesi, Türkçede ünsüzler ve özellikleri, Ünsüzlerle ilgili ses olayları ve sözcüklerin bu ses olaylarına göre değerlendirilmesi, Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler, Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler.

 

Eski Türk Edebiyatına Giriş I                     (2-0-2)

Türk Edebiyatının tarihi gelişimine genel bir bakış; Türk edebiyatının devreleri, Eski Türk edebiyatına verilen adlar, Aruzun doğuşu, gelişmesi, Arap, Fars ve Türk dillerindeki hece çeşitleri, Aruz kusurları: Vasl, imale, med, zihaf, kasr, sekt-i melih, Aruz kalıpları ve bahirleri; aruz uygulamaları, Edebiyat ve araştırmalarla ilgili terimler: Edebiyat, kafiye, redif, nazım, nesir, mısra, beyit; nüsha, istinsah, istinsah kaydı, ist. tarihi, müellif nüshası, müstensih, tenkitli metin, edisyon kritikli metin, Beyitlerle kurulan nazım biçimleri, Bentlerle kurulan nazım biçimleri, Eski Türk Edebiyatı nazım türleri, Eski Türk edebiyatının kaynakları: Divan, tezkireler, tarihler, vefeyatnameler, Tarihi, mitolojik kişi ve olaylar, Beyit çözümleme çalışmaları.

 

Yeni Türk Edebiyatına Giriş I                                               (2-0-2)

Roman, öykü ve tiyatro türleri hakkında genel bilgi, Türk romanının doğuşu, Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi ve İntibah (Namık Kemal), İntibah (Namık Kemal), Sergüzeşt (Sami paşazade Sezai), Türk romanında Batılılaşma sorunu, Felâtun Bey ile Râkım Efendi (Ahmet Mithat), Araba Sevdası (Recaizâde Mahmut Ekrem),Karabibik (Nabizâde Nazım), Türk tiyatrosunun tarihçesi ve ilk eserler hakkında bilgi, Şair Evlenmesi (Şinasi), Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal), Çok Bilen Çok Yanılır (Recâizade Mahmut Ekrem).

 

Türk Halk Edebiyatına Giriş I                                            (2-0-2)

Edebiyat nedir? Türk Edebiyatının kolları, halk edebiyatının bölümleri, halk edebiyatının kaynakları, Genel çizgileriyle halk edebiyatı, Anonim halk edebiyatı ve tasavvuf edebiyatı, Aşık edebiyatı, Türk halk bilimi, tarihçesi, diğer dallarla ilişkileri, Türk halk biliminde alan araştırması yöntemi, Türk halk edebiyatında biçim, tür, içerik, Mani türünün tanıtılması, Koşma türünün tanıtılması.

 

Türkolojiye Giriş ve Türk Kavimleri                         (2-0-2)

Türkolojinin tanımı kapsamı, alanları, başlaması, gelişmesi ve Türkolojiye katkıda bulunan Türkologlar ve eserleri; Türkolojinin temel sorunları, Türk kavimlerinin günümüzüdeki dünya üzerindeki dağılımları.

II. YARIYIL

 

Türkçe II: Sözlü Anlatım                                                                                                  (2-0-2)

Sözlü dilin ve sözlü iletişimin temel özellikleri. Sözlü anlatım; konuşma becerisinin temel özellikleri (doğal dili ve beden dilini kullanma); iyi bir konuşmanın temel ilkeleri; iyi bir konuşmacının temel özellikleri (vurgu, tonlama, duraklama; diksiyon vb.). Hazırlıksız ve hazırlıklı konuşma; hazırlıklı konuşmanın aşamaları(konunun seçimi ve sınırlandırılması; amaç, bakış açısı, ana ve yan düşüncelerin belirlenmesi, planlama, metni yazma; konuşmanın sunuluşu). Konuşma türleri:(karşılıklı konuşmalar, söyleşi, kendini tanıtma, soruları yanıtlama, yılbaşı, doğum, bayram v.b. önemli bir olayı kutlama, yol tarif etme, telefonla konuşma, iş isteme, biriyle görüşme/röportaj yapma, radyo ve televizyon konuşmaları, değişik kültür, sanat programlarına konuşmacı olarak katılma v.b.). Değişik konularda hazırlıksız konuşma yapma, konuşma örnekleri üzerinde çalışmalar ve sözlü anlatım uygulamaları, konuşmalardaki dil ve anlatım yanlışlarını düzeltme.

 

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II                                                                                (2-0-2)  

Siyasi alanda yapılan devrimler, siyasi partiler ve çok partili siyasi hayata geçiş denemeleri, hukuk alanında yapılan devrimler, toplumsal yaşayışın düzenlenmesi, ekonomik alanda yapılan yenilikler. 1923-1938 Döneminde Türk dış politikası, Atatürk sonrası Türk dış politikası, Türk Devriminin İlkeleri: (Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Laiklik, Devrimcilik, Devletçilik, Milliyetçilik). Bütünleyici ilkeler.

 

Yabancı Dil II                                                                                                                    (3-0-3)

Bu ders, üniversite öğrencilerinin kendi alanlarında yürüttükleri her türlü akademik faaliyette okuma, konuşma, dinleme ve yazma becerilerini belirli bir etkinlikte kullanabilmelerini sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Bu derste öğrencilerin “Yabancı Dil I” dersinde kazandıkları bilgi ve becerilerin bir üst seviyeye çıkartılması hedeflenmelidir. Bu yapılırken ilgi çekici bağlamlar yaratılmasına, dilin işlekliğini artırıcı alıştırmalar yapılmasına, dilin gerçek iletişim becerilerinde kullanılmasına ve bu yolla öğrencilerin dilsel ve iletişimsel yetileri ile yabancı dil yeterliklerinin artırılmasına özen gösterilmelidir.

 

Bilgisayar II                                                                                                                      (2-2-3)             

Bilgisayar destekli eğitim ile ilgili temel kavramlar, öğeleri, kuramsal temelleri, yararları ve sınırlılıkları, uygulama yöntemleri, bilgisayar destekli öğretimde kullanılan yaygın formatlar, ders yazılımlarının değerlendirilmesi ve seçimi, uzaktan eğitim uygulamaları, veri tabanı uygulamaları, bilgisayar ve internetin çocuklar/gençler üzerindeki olumsuz etkileri ve önlenmesi.

 

Osmanlı Türkçesi II                                                                                                          (3-0-3)

Osmanlıcada Farsça Unsurlar, Sayılar, günler, aylar, vav-ı ma‘dûle, Farsça Kelimelerin Yapısı, Farsça İsimden Türemiş İsimler (ekler), Farsça İsimden Türemiş Sıfatlar (ekler), Farsça Fiilden Türemiş İsim ve Sıfatlar, Birleşik Sıfatlar ve Zarf Grupları, İsim Tamlaması, Sıfat Tamlaması, Sıfat Tamlamasında Uyum, Atıf tamlaması, Kalıplaşmış Tamlamalar, Birleşik İsimler ve Sıfatlar, Farsça Terkiplerin Söz Diziminde Kullanılışı.

 

Türk Dili Tarihi II                                                                                                             (2-0-2)

Harezm Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme, Kıpçak Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme, Batı Türkçesinin doğuşu, karışık dilli eserler üzerine tartışmalar, Eski Anadolu Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme, Osmanlı Türkçesini yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme, Çağataycayı yapıtları ve dönemin özellikleriyle tanıtma, inceleme, Anadolu Türkçesinde sadeleşme çalışmaları, Tanzimat, Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat döneminde dil anlayışları ve arayışlar, Cumhuriyet dönemi Türkiye Türkçesi, Dil devrimi, yazı devrimi, Türk Dil Kurumu ve Çalışmaları, Kaynak eserler olarak Söz Derleme Dergisi, Tarama Dergisi, Derleme Sözlüğü, Tarama Sözlüğü, Türkçe Sözlük, terim sözlükleri, süreli yayınlar, Türk lehçelerini tasnif çalışmaları, Talat Tekin ve LarsJohanson’un tasnifleri, günümüz Türk lehçeleri.

 

Türkiye Türkçesi II                                                                                                          (3-0-3)

Türkiye Türkçesinin şekil bilgisini oluşturan ek, (yapım eki, çekim eki, isim yapım eki, isim çekim eki, fiil yapım eki, fiil çekim eki) kök (isim kökü, fiil kökö), gövde, kelime türleri (isim, fiil, sıfat, zarf, edat, ünlem, fiilimsi) ve fonksiyonları gibi gramer şekilleri; Türkçenin tarihî ve modern edebî metinleri üzerinde uygulamalar.

 

Eski Türk Edebiyatına Giriş II                                                                                        (2-0-2)

Edebî sanatların tamını ve tasnif edilmesi, Mecazlar: Teşbih, istiare, mecaz-ı mürsel, kinaye, ta’riz, teşhis ve intak, Anlamla ilgili sanatlar, Sözle ilgili sanatlar, Harflerle yapılan oyunlar, Akrostiş, leb değmez, noktalı ve noktasız; bitişen ve bitişmeyen harflerle yapılan sanatlar, Tarih, tarih düşürme, ebced hesabı.

 

Yeni Türk Edebiyatına Giriş II                                                                                        (2-0-2)

Tanzimat döneminin sosyal, siyasal, kültürel özellikleri hakkında genel bir değerlendirme, Tanzimat ve Islahat Fermanları; eğitim kurumları, yenilik ve değişmeler, Tanzimat döneminde gazetecilik, gazeteciliğin sosyal ve kültür hayatımızdaki önemi, Bir edebi tür olarak şiir ile ilgili genel bilgi, şiirin ögeleri, Tanzimat Döneminde Türk şiiri, Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, RecaizadeMahmud Ekrem, Abdülhak Hamit, Muallim Naci.

 

Anonim Türk Halk Edebiyatı Nazmı                                                                                (2-0-2)

Genel çizgileriyle Anonim halk ed. ve özellikleri, Türkü türünün tanıtılması, Türkü türüyle ilgili örnek şiirlerin açıklanması, Ağıt türünün tanıtılması ve örnek şiirlerin açıklanması, Ninni türünün tanıtılması ve örnek şiirlerin açıklanması, Türk Halk Edebiyatında aruzlu şekiller, Türk halk Edebiyatında Tasavvuf konulu şiirlerin açıklanması, Tekerleme türünün tanıtılması, Atasözleri ve deyimler.

 

Türk Dili ve Edebiyatı Bibliyografyası                                                                            (2-0-2)

Türkolojinin temel el kitapları, gramer kitapları ve Türk edebiyatı tarihiyle ilgili eserler; 
Türkiye`de ve yurt dışında yayımlanan kaynaklar, bukaynakların kullanılmasına yönelik kütüphane çalışmaları

 

III. YARIYIL

 

Anonim Türk Halk Edebiyatı Nesri I                                                                              (2-0-2)

Türk halk edebiyatının mensur türlerinin doğuşu ve gelişimi, Mit türünün tanıtılması, Mit türüyle ilgili örnek metinlerin açıklanması, Destan türünün tanıtılması, Destan türüyle ilgili örnek metinlerin açıklanması, Dede Korkut Kitabı’nın tanıtılması, Dede Korkut Kitabıyla ilgili örnek metinlerin açıklanması, Efsane türünün tanıtılması, Efsane türüyle ilgili örnek metinlerin açıklanması, Masal türünün tanıtılması, Masal türüyle ilgili örnek metinlerin açıklanması.

 

Eski Türkçe I                                                                                                                    (2-0-2)

Eski Türkçe, Orhon Türkçesi (Köktürkçe), Uygurca terimlerinin tanımı, kapsamı, dönemin genel özellikleri, I. ve II. Doğu Türk (Köktürk) Kağanlığı (Hüküm sürdüğü dönem, coğrafya, devletin siyasi ve idari yapısı, kağanlığı oluşturan topluluklar ve inanç sistemi), Orhon yazıtlarının bulunuşu ve yazıtlarla ilgili çalışmalar, Eski Türkçe çalışmalarına toplu bakış, genel olarak Eski Türkçe ve Orhon Türkçesine ilişkin kaynaklar, Orhon Türkçesi (Köktürkçe) metinleri, yazımda kullanılan alfabe, alfabenin kökeni konusundaki görüşler, Kültigin yazıtı Güney yüzünde yer alan satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri, Tunyukuk yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri, Çoyr ve Kül İç Çor yazıtlarındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri, Ongin yazıtındaki satırlardan hareketle Orhon Türkçesinin ses, biçim, söz varlığı ve söz dizimi özellikleri.

 

Eski Anadolu Türkçesi I                                                                                                   (2-0-2)

Eski Anadolu Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri, oluşumu ve Eski Anadolu Türkçesi dönemine ilişkin kaynakların tanıtılması, Eski Anadolu Türkçesinin yazı ve imla özellikleri, Eski Anadolu Türkçesinin ses özellikleri bakımından genel değerlendirmesi, Metinler üzerinde ses ve yapı bilgisi incelemesi (Mantıku’t-Tayr, Kelile ve Dimne Tercümesi, Garib-name, Dede Korkut).

 

Türkiye Türkçesi III                                                                                                         (3-0-3)

Türkçenin sözvarlığına ilişkin genel değerlendirmeler ve sözcük türlerine genel bir bakış, İsim türündeki sözcükler, isimlerin özellikleri ve isim çekim ekleri, Sıfatlar, Zamirler, Zarflar, Metin bağlamında isim, sıfat, zamir ve zarf türünden sözcüklerin belirlenmesi, Fiiller ve özellikleri, Fiil Çekimi, Edatlar, Bağlaçlar ve Ünlemler, Metin bağlamında fiil, edat, bağlaç ve ünlem türünden sözcüklerin belirlenmesi.

 

Osmanlı Türkçesi III                                                                                                        (3-0-3)

Osmanlıca genel bilgileri ve Osmanlıca metinlerin kavranması ile ilgili düzey belirleme çalışmaları, Arapça üzerine giriş bilgileri, Arapça sözcüklerde vezin ve vezin uygulamaları, metin okuma ve vezin uygulamaları, Arapça sözcüklerde keyfiyet (erillik- çoğulluk), metin okuma ve sözcüklerde keyfiyet belirleme çalışmaları, Arapça sözcüklerde kemiyet (tekillik- ikillik- çoğulluk), metin okuma ve uygulama çalışmaları, Arapça harf-i cerler (edatlar) ve rabıtalar (bağlaçlar), Arapça terkipler (tamlamalar).

 

Yeni Türk Edebiyatı I                                                                                                       (2-0-2)

Servet-i Fünûn edebiyatını hazırlayan sosyal, kültürel ve siyasi etkenler hakkında genel bilgi, Servet-i Fünûn döneminin edebi tartışmaları, Servet-i Fünûn şiiri, Tevfik Fikret ve Servet-i Fünûn şiiri, şiir tahlilleri, Cenap Şehabettin ve Servet-i Fünûn şiiri, Türk şiirinin Batılılaşmasında Servet-i Fünûn döneminin katkıları.

Eski Türk Edebiyatı I                                                                                                       (2-0-2)

İslâmiyet öncesi Türk edebiyatı. İslâm kültürü etkisinde gelişen Türk Edebiyatının özellikleri, kaynakları ve İslâm kültürü etkisinde gelişen Türk Edebiyatına verilen adlar. İslâm kültürünün bilim dalları, Karahanlı dönemi Türk edebiyatı, Kutadgu Bilig, DivanuLugati’t-Türk, Atabetü’l-Hakayık. Tezkire-i Satuk Buğra Han; Mukaddimetü’l-Edeb, Şecere-i Ensâb, Tasavvuf düşünce sistemi. Orta Asya Türk Tasavvuf Edebiyatı ve İlk Türk Sufileri, Tasavvuf, Ahmed-i Yesevî, Hakîm Süleyman Ata, Şair Ali, 13. yüzyılda Anadolu’da gelişen Türk edebiyatı, Hacı Bektaş-ı Velî ve Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri, Sultan Veled ve Yunus Emre’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi, Ahmed Fakih ve Şeyyâd Hamza’nın hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi, Dehhânî´nin hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi, Tursun Fakih’in hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi, 14. yüzyıl Türk Edebiyatı. 14. yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı. Rabgûzî, Mahmud Bin Ali, İslâm, Kutb, Harezmî, Seyf-i Serâyî, EbûHayyân, HüsâmKatip, Doğu Türkçesiyle yazılmış diğer eserler: CodexCumanicus, Bahtiyâr-nâme, mirâc-nâme, tezkiretü’l-evliyâ. 14. yüzyıl Azerî Sahası Türk Edebiyatı. Hasanoğlu ve Nesîmî’nin şiirlerinden örnekler, 14. yüzyıl Anadolu sahası Türk Edebiyatı. Gülşehrî, Âşık Paşa ve Hoca Mes‘ud’un hayatı, edebî kişiliği ve eserleri, Şeyhoğlu Mustafa´nın hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi, Eflâkî, Ahmedî ve Kadı Burhaneddin’in hayatı, edebî kişiliği ve eserlerinden örnek metinlerin incelenmesi.

 

Edebiyat Akımları                                                                                                             (2-0-2)

Edebiyat akımı kavramı, Batı´da edebiyat akımlarının ortaya çıkış sebepleri, Klasisizm; akımın ortaya çıkış sebepleri, tarihçesi, önemli temsilcileri, özellikleri, Klasik akımın özellikleri, Klasik akımı temsil eden bir edebi metnin çözümlenmesi; değerlendirme, Romantizm; akımın ortaya çıkış sebepleri, tarihçesi, önemli temsilcileri, özellikleri, Romantizm akımının özellikleri, Romantizmi temsil eden bir edebi metnin çözümlenmesi; değerlendirme, Realizm; realizmin ortaya çıkış sebepleri, tarihçesi, önemli temsilcileri, özellikleri, Realizm akımının özellikleri, Realizmi temsil eden bir edebi metnin çözümlenmesi; değerlendirme, Naturalizm; naturalizmin özellikleri, realizmden ayrılan tarafları, Parnasizm; Parnasizmin özellikleri, Parnas şiirinden örnek metin çözümlemeleri; değerlendirme.     

 

Metin İncelemeleri I                                                                                                         (3-0-3)

Roman ve hikaye tahlili konusunda teorik bilgiler, roman ve romanların tasnifi, Batı´da romanın macerası, Batı´da romanın ilk örnekleri, Batılı romanın Türkiyeye girişi, çeviri eserler ve etkileri, Batılılaşma çabası ve bunun romanlara yansıması; Tanzimat, Servet-i Fünun, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerine ait seçme roman ve hikayelerden tahlillerin yapılması (Felatun Bey ile Rakım Efendi, Taşşuk-ı Talat ve Fitnat, Araba Sevdası, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Fatih-Harbiye, Huzur, Kuyucaklı Yusuf, Bir Düğün Gecesi, yeni-roman ve bu türde eserlerden seçme metinlerin örneğin Kara Kitap ve Yeni Hayat gibi bazı eserlerin çözümlenmesi) bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.

 

 

Seçmeli Dersler

 

Genel Dil Bilimi                                                                                                                (2-0-2)Dilbilim kavramı ve dilbilimin temel kavramları. Saussure ve yapısalcılık, Avrupa (Prag dilbilim okulu) ve Amerikan yapısalcılığı, sözcelem kuramları, göstergebilim gibi çeşitli alanların dil incelemeleriyle ilgili yaklaşımlarının tanıtılması. Dilbilim çalışmalarına yön veren önemli kişiliklerin (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) çalışmalarıyla birlikte ele alınması. Betimsel boyutun yanı sıra dilin kullanımına yönelik edimbilimsel çözümlemelerin de yapılması.             

 

Dünya Edebiyatları                                                                                                           (2-0-2)

Dünya edebiyatının dönemleri hakkında genel bilgiler: Klasik- Romantik Dönem, Realist- Naturalist Dönem,Sürrealist Dönem, Yeni Edebiyat, Varoluşçuluk, Postmodern Dönem. 

 

IV. YARIYIL

 

Anonim Türk Halk Edebiyatı Nesri II                                                                             (2-0-2)

Halk hikâyesi, fıkra türlerinin tanıtılarak örnek metinlerin incelenmesi, Karagöz, kukla, ortaoyunu, meddahlık, hokkabazlık ve köy seyirlik oyunlarının tanıtılması ve bunlarla ilgili metinlerin incelenmesi.

Eski Türkçe II                                                                                                                   (2-0-2)

Uygurlar (Hüküm sürdüğü dönem, coğrafyası, siyasi ve idari yapısı, inanç sistemleri), Uygurların kullandığı alfabeler, Uygurcanın dil özellikleri bakımından değerlendirilmesi, Uygur edebiyatına genel bakış ve Budist Uygur metinlerinin tanıtımı. Uygur metinlerinin bulunuşu ve Uygurca çalışmaları, Budist Uygur metinleri üzerinde ses ve yapı bilgisi bakımından incelemeler (Altun Yaruk, İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Budist Uygur şiiri ve din dışı ürünler)

 

Eski Anadolu Türkçesi II                                                                                                 (2-0-2)

Metinler üzerinde ses, yapı bilgisi ve sentaks incelemesi (Çeng-name, Har-name, Yusuf u Züleyha, Süheyl ü Nevbahar, Dede Korkut).

 

Türkiye Türkçesi IV                                                                                                         (3-0-3)

Türkiye Türkçesinin cümle türleri ve cümle dizini hakkında genel bilgiler,  kelime grupları, cümle unsurları ve cümlenin öğeleri ve bu öğelerin fonksiyonları üzerinde ayrı ayrı durulması ve edebî metinler üzerinde cümle tahlilleri.

 

Osmanlı Türkçesi IV                                                                                                        (3-0-3)

Arapça sözcük türleri, camit (asıl) isimler- türemiş isim, mastarlar- sülasi ve rubai mastarlar ve vezinleri, mimli mastarlar, kıyasi mastarlar ve vezinleri, metin okuma ve uygulama çalışmaları, ism-i failler, ism-i mefuller, sıfat-ı müşebbeheler, mübalaga-i failler, ism-i tafdiller, ism-i zamanlar, ism-i mekanlar, ism-i aletler, cali mastarlar.

 

Yeni Türk Edebiyatı II                                                                                                      (2-0-2)

Servet-i Fünûn nesri hakkında genel bilgi, Servet-i Fünûn romanı hakkında genel bilgi, Hikâye (Halit Ziya Uşaklıgil), Romantik ve realist ekol tanımları, Mai ve Siyah (Halit Ziya Uşaklıgil), Aşk-ı Memnu (Halit Ziya Uşaklıgil), Halit Ziya Uşaklıgil’in romancılığı üzerine genel bir değerlendirme, Eylül (Mehmet Rauf), Dönem romanları ve yazarları üzerine genel bir değerlendirme.

 

Eski Türk Edebiyatı II                                                                                                      (2-0-2)

15. yüzyıl Türk edebiyatı ve Çağatay sahasının ilk şairleri, 15. yüzyıl Çağatay sahası şairleri, Emîrî, Sekkakî, Lutfî, Mirzâ Haydar, MirzâGedâyî, Yakînî, Atâyî, Sultan Hüseyin Baykara, Ali ŞîrNevâyî hayatı, edebî kişiliği ve eserleri, Azeri Sahası Türk Edebiyatı. Kâtibî, Bedr-i Şirvânî, Hakîkî (CihânşâhYûsuf), Hamîdî, Habîbî’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri, 15. Yüzyıl Anadolu sahası Türk Edebiyatının genel özellikleri. Ahmed-i Dâi ve Şeyhî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler, Ahmet Paşa ve Necâtî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler, 15. yüzyılın padişah, şehzâde ya da devlet adamı olan şairleri: Murâdî (II. Murâd), Avnî (Fatih Sultan Mehmed), Adlî (II. Bayezid), Harîmî (Şehzâde Korkud) , Cem Sultan, Adnî (Mahmud Paşa), Nişancı (Karamânî) Mehmed Paşa, Cem Şairleri: Sa‘dî-i Cem, Sirozlu Kandî, Sehâyî, Haydar Çelebi, La‘lî, Aynî, Şahîdî, Türâbî, İvâzPaşazâdeAtâyî, Cemâlî ve Karamanlı Nizâmî’nin hayatı, edebî kişiliği eserleri ve şiirlerinden örnekler, Sarıca Kemal, Melîhî ve Mesîhî’nin hayatı, edebî kişiliği eserleri ve şiirlerinden örnekler, Ümmî Kemal ve Eşrefoğlu Rûmî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler, Zeynep Hatun ve Mihrî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler, 15. yüzyıl Anadolu sahası mesnevileri ve mensur eserleri.

 

Edebiyat Akımları II                                                                                                         (2-0-2) 

Sembolist akım; akımın ortaya çıkış sebepleri, tarihçesi, önemli temsilcileri, Sembolist akımın özellikleri, Sembolizmi temsil eden şiir örneklerinin çözümlenmesi, Sürrealizm; akımın ortaya çıkış sebepleri, tarihçesi, önemli temsilcileri, Sürrealizmin özellikleri, Sürrealizmi temsil eden şiir örneklerinin çözümlenmesi, Modernist roman; özellikleri, modernist roman teknikleri, Postmodernizm; postmodernizmin eleştirisi ve bunun edebiyata yansıması, Postmodern edebiyatın özellikleri, Postmodern akımı temsil eden edebî metin çözümlemesi; genel değerlendirme.

 

Metin İncelemeleri II                                                                                                       (2-0-2) 

Şiirin tanımı yapılır, şiiri diğer sanat ve yazı türlerinden farklı kılan özellikler; metafor, metonim, imge, ses değeri, şiir türleri örnekler üzerinden gösterilir.

 

Seçmeli Dersler

 

Türk Dilinin Güncel sorunları                                                                                          (2-0-2)

Dillerin etkileşmesini hazırlayan siyasi, iktisadi, kültürel vb. sebepler üzerinde durularak Türklerin komşu milletlerle olan ilişkileri anlatılacak, etkileşimde bulunduğu diğer dillerden Türkçeye geçen kelimeler, Türkçenin diğer dillere verdiği kelimeler, Tanzimat sonrası batı dillerinin Türkçe üzerindeki etkisi üzerinde durulacak ve bir genel değerlendirme yapılacaktır.

 

Karşılaştırmalı Edebiyat                                                                                                   (2-0-2)

Bir bilim dalı olarak karşılaştırmalı edebiyatın sınırlarını, fonksiyonunu ve önemini aktarmak ders içeriğinin ağırlık noktasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda karşılaştırmalı edebiyatın yurt dışında ve yurt içinde gelişimi, metodu, ekolleri, edebi çeviri faaliyetleri, tesir araştırmaları ve gelişen teknoloji karşısındaki karşılaştırmalı edebiyatın konumu gibi konular ders içeriğinin çerçevesini belirlemektedir. Ayrıca edebiyat bilimi ile uğraşmak için gerekli olan temel terminolojiyi aktarmak dersin diğer amacıdır. Bu amaçla öncelikle edebiyatın temel üç türünden (düz yazı, şiir, tiyatro) ve bu türlerin ayrıştırılma kriterlerinden hareketle edebiyat dilinin özellikleri ve bu dilin gündelik dilden nasıl ayrıldığı üzerinde durulur. Edebiyatın estetik bir oluşum olmasındaki etkenlerin neler olduğu açıklanır. Amaç, belirtilen bu hususlarla ilgili kavramları anlatmaktır. 

 

V. YARIYIL

 

Âşık Edebiyatı                                                                                                                   (2-0-2)

Âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı, Âşık edebiyatının hazırlayan etmenler, Âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı çalışmaları, Anadolu´da âşıklık geleneği ve âşık edebiyatının oluşumu ve gelişimi, Âşıklık geleneğinin kökeni ve oluşumuyla ilgili görüşler, Âşıklık geleneğini oluşturan sosyo-kültürel koşullar, Âşıkların yetiştikleri sosyal çevreler, Âşık edebiyatına bakışlar, Âşıklık geleneğinde âşıkların yetişmeleri, Kültür ortamları, Âşık Fasılları, Âşıklık geleneğinden örnek metin incelemeleri.

                                 

Karahanlı Türkçesi                                                                                                           (3-0-3)

Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi, Karahanlı tarihinin incelenmesi, Karahanlı Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması, kaynakça bilgisi, Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, DivanüLugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları, Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları.

 

Eski Türk Edebiyatında Mesnevi                                                                                    (2-0-2)

Mesnevi Çeşitleri, Dini-tasavvufi mesnevi, Didaktik mesnevi, Aşk mesnevileri, Savaş mesnevileri, Şehir ve toplumsal konulu mesneviler, Şehrengiz, Hicviye.

 

Edebiyat Bilgi ve Teorileri I                                                                                             (2-0-2)

• 1. Yarıyıl
• 2. Yarıyıl
• 3. Yarıyıl
• 4. Yarıyıl
• 5. Yarıyıl
• 6. Yarıyıl
• 7. Yarıyıl
• 8. Yarıyıl

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nün amacı, Türk Yüksek Öğretiminin temel amaçları çerçevesinde Türk dilinin yapısı ve gelişimi; Türk edebiyatının dönemleri, şahsiyetleri, eserleri ve özellikleri; Türk kültürü konularında bilgili; ulusal kültürünün bilincinde ve evrensel kültürle barışık; yaratıcı düşünce sahibi; çalışma yöntem ve disiplini kazanmış; çözüm üretebilen elemanlar ve araştırmacılar yetiştirmektir.

 

Türk dili ve Edebiyatı programını bitirenlere “Türkolog” unvanı verilmektedir. Kütüphanelerde, arşivlerde, Kültür Bakanlığında, TRT’de görev alabilirler, yükseköğretim kurumlarında “okutman” olarak çalışabilirler, öğretmenlik sertifikası alanlar orta dereceli okullarda “öğretmen” olabilirler. Özel yetenekleri olanlar, gazete ve dergilerde “yazmanlık”, “editörlük” yapabilirler. Mezunların çoğu eğitici görev yapmakta olup, bir kısmının da yazar olarak iş bulma olanakları vardır. Ayrıca yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayanlar üniversitelerin ilgili bölümlerinde öğretim üyesi olarak akademik çalışmalarına devam edebilirler. 

 1. Türk Dili ve Edebiyatının başlangıçtan günümüze kadar olan gelişimini ve tarihçesini bilmek

 2. Türk Dili ve Edebiyatı alanında araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olmak.

 3. Türkçeyi en güzel bir şekilde kullanabilmek ve kendini ifade edebilme yeteneği kazanmak

 4. Dil ve edebiyat alanlarında gelişmiş bir duyarlılık ve zevke sahip olmak.

 5. Eski harflerle yazılmış edebi metinleri okuma, yazma ve anlama bilgi ve becerisine sahip olmak.

 6. Tarihi ve çağdaş Türk lehçe ve şivelerini temel seviyede bilmek.

 7. Türkiye Türkçesi ağızlarının temel gramer özelliklerini bilmek ve bu alanda araştırma yapabilmek.

 8. Halk bilimi (folklor) alanında derleme ve araştırma yapabilmek.

 9. Türk Halk Edebiyatı içerisinde anlatmaya dayalı türler ile ilgili metinlere ulaşma ve bilgi sahibi olmak.

10. Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olmak.

 11. Türk Dili ve Edebiyatı alanıyla ilgili bilgilere internet ve kütüphaneleri kullanarak ulaşabilme yeteneğine sahip olmak.

 12. Türk Dili ve Edebiyatıyla ilgili araştırma projeleri yapabilecek bilgi ve yeteneğe sahip olmak.

 13. Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini edinmek.

14. Bilimsel ahlak ve sorumluluk bilinci kazanmak.

15. Türk Dili ve Edebiyatı alanında yabancı dilde yayınları takip edebilmek için yeterli düzeyde yabancı dil bilmek.

 

 

Programın tüm gereklerini başarı ile tamamlayan, genel not ortalaması (CGPA) da 2.00 veya daha yüksek olan öğrenciler lisans diploması almaya hak kazanırlar. Programdan mezun olanlar “Türkolog” ünvanını alacaklardır. Lisans derecesini almak için öğrencilerin minimum toplam kredi koşullarını sağlamaları (Yerel kredi: 173 AKTS: 247) gerekmektedir. Bu durum öğrencinin bağlı bulunduğu bölüm ve fakülte kurullarının görüşü (bölüm başkanı ve dekanın teklifi) ve Rektörlüğün onayı ile kesinleşir.

Kütüphanelerde, arşivlerde, Kültür Bakanlığında, TRT’de görev alabilirler, yükseköğretim kurumlarında “okutman” olarak çalışabilirler, öğretmenlik sertifikası alanlar orta dereceli okullarda “öğretmen” olabilirler. Özel yetenekleri olanlar, gazete ve dergilerde “yazmanlık”, “editörlük” yapabilirler. Mezunların çoğu eğitici görev yapmakta olup, bir kısmının da yazar olarak iş bulma olanakları vardır. Ayrıca yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayanlar üniversitelerin ilgili bölümlerinde öğretim üyesi olarak akademik çalışmalarına devam edebilirler.

Türk Dili ve Edebiyatı programını bitirenlere “Türkolog” unvanı verilmektedir. Kütüphanelerde, arşivlerde, Kültür Bakanlığında, TRT’de görev alabilirler, yükseköğretim kurumlarında “okutman” olarak çalışabilirler, öğretmenlik sertifikası alanlar orta dereceli okullarda “öğretmen” olabilirler. Özel yetenekleri olanlar, gazete ve dergilerde “yazmanlık”, “editörlük” yapabilirler. Mezunların çoğu eğitici görev yapmakta olup, bir kısmının da yazar olarak iş bulma olanakları vardır. Ayrıca yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayanlar üniversitelerin ilgili bölümlerinde öğretim üyesi olarak akademik çalışmalarına devam edebilirler. 

Beşeri Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı eğitim ve öğretiminde kullanılan geleneksel metodların yanı sıra modern kavramların ve tekniklerin kullanılmasının önemini vurgulamaktadır. Beşeri Bilimler Fakültesinde derse katılım mezuniyet projeleri dışında tüm kurslar için zorunludur. Verilen kursa ve eğitmene bağlı olarak çeşitli eğitim methodları kullanılmaktadır. Tüm derslerde en az yüzde 75 oranında bir katılım beklenmektedir.

Programın tüm gereklerini başarı ile tamamlayan, genel not ortalaması (CGPA) da 2.00 veya daha yüksek olan öğrenciler lisans diploması almaya hak kazanırlar. Lisans derecesini almak için öğrencilerin minimum toplam kredi koşullarını sağlamaları (Yerel kredi: 173 AKTS: 247) gerekmektedir.

Mezuniyet Üniversite Senatosu tarafından ilgili Fakültenin tavsiyesi ile tevcih edilir.

Diplomalar Öğrenci İşleri tarafından hazırlanır ve diploma üzerinde mezun olunan programın ismi, mezuniyet tarihi ve elde edilen derece belirtilir