HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU

Ebelik Bölümü

 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (United

Nations International Children's Emergency Fund – UNİCEF), ana-çocuk sağlığı ve temel  sağlık hizmetlerinin başarı ile yürütülebilmesi için

 “ebelik mesleğinin güçlendirilmesi”  üzerinde ısrarla durmaktadır. 

 

“21.Yüzyılda Herkes İçin Sağlık Hedefleri”nden özellikle

 a)“Yaşama Sağlıklı Başlanması Hedefi”nin gerçekleştirilmesinde,

( Hayatın ilk 1000 günü, gebelik süreci ve 2 yaşına kadar olan sürede doğru beslenme alışkanlığının kazandırılması. Doğumun normal yolla gerçekleşmesi, Bebeğin ilk 6 ay sadece Anne sütü ile beslenmesi)

b) ve Milenyum Kalkınma   Hedefleri’ndenanne ve bebek ölüm oranını azaltma,

 c) cinsel yolla bulaşan  hastalık sıklığını azaltma  hedeflerine ulaşabilmekiçin ebelere büyük görev  düştüğünü belirtmektedir.

 

Bölümümüz Ebelik dalında 4 yıllık programıyla lisans derecesi sunmaktadır. Lisans programımız öğrencilerimize kendi alanlarındaki tüm temel bilgileri sağlamakla birlikte, mesleklerini en iyi bir şekilde yapabilmeleri için disiplinler arası eğitsel temelleri de içermektedir.  Eğitim programımız mezunlarımızın uzmanlaşmasına ve yüksek  lisans düzeyinde araştırmalarda görev almasına olanak verecek şekilde tasarlanmıştır

Temel derslerimiz Ebelik alanında en temel bilgilerin verilmesi hedeflenerek  oluşturulmuştur. Hemşirelik yüksekokulu programları, ebelik   mesleğiyle ilgili geniş bir yelpazede konuları kapsar. Bu konular arasında insan anatomisi ve fizyolojisi, farmakoloji, patoloji,  tedavi, bakım , bakım planlama ve yönetimi gibi konuları yer alır. Ayrıca, klinik uygulama hizmetinin yanı sıra  iletişim becerileri, hasta hakları ve iş sağlığı ve güvenliği de önemli konular arasındadır

 

Hemşirelik Yüksekokulu ebelik bölümü  olarak yoluna devam edecek olan okulumuzda, kanıta dayalı bilgiyi kullanan, eleştirel düşünen, sorgulayan, insan hak ve değerlerine saygılı, yaşam boyu öğrenebilme yetisine sahip, bütüncül yaklaşım ile insan sağlığının geliştirilmesi, korunması, tedavi ve rehabilitasyonunda görev alabilecek, değişime açık, yasal ve etik ilkeler doğrultusunda kendisini ifade edebilme yeteneğinde, araştırmacı ve sorgulayıcı  lider ebelerin  yetiştirilmesi hedeflenmektedir.

  1. Toplumun sağlık ve refahı için; sağlık ve ebelik alanındaki bilimsel gelişmeler doğrultusunda bütüncül yaklaşım ile kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma
  2. Birey, aile ve toplumla etkili iletişim kurabilme,
  3. Ebelik uygulamalarını bilimsel temellere dayandırabilme,
  4. Ulusal ve uluslararası disipliner veya interdisipliner ekipte veya bağımsız olarak etkin bir şekilde çalışabilme, sorumluluk alma, bilimsel çalışma planlama, veri toplama, sonuçları analiz etme, yorumlama, yazılı ve sözlü olarak raporlayabilme,
  5. Ebelik alanında edindiği bilgi ve becerileri kullanarak riskli durumları tanıyabilme, kanıta dayalı çözüm önerileri geliştirebilme ve uygulayabilme,
  6. Profesyonel gelişime katkıda bulunacak toplumsal ve sosyal etkinliklerde yer alabilme,
  7. Sosyal bir olgu olarak sağlık kavramının bilincinde olup; kadının, yenidoğanın haklarını koruyarak, aile ve toplumun ebelik ile ilgili hizmet gereksinimlerini belirleyebilme ve gerekli hizmeti sunma,
  8. Doğum öncesi izlem yapabilme,
  9. Normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırabilme,
  10. Gerektiğinde normal doğumlarda epizyotomi uygulayabilme,
  11. Doğum sonrası annenin ve yenidoğan bebeğin takibini ve bakımını yapabilme,
  12. Çocuklarda bağışıklamayı takip edebilme ve  Aile planlaması danışmanlık hizmetlerini sunabilme
  13. Kişisel ve mesleki gelişiminde yaşam boyu öğrenme yaklaşımını benimser bilimsel, teknolojik ve güncel uygulamaları izleyerek kendini geliştirir.

Course Code

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

 EBE 103

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 105

 2

 1

3

5

 EBE 112

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 EBE 120

4

5

 TAR 101

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 TÜRK 101

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ING 130

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 117


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 114

 5

3

2

 EBE 132

 2

 3

1

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 116

 3

 2

 1

 1

5

5

 EBE 107

 2

4

5

 TAR 102

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 TÜRK 102

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ING 131

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 119

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 110

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 229

 5

 4

4

2

 EBE 222

 4

 4

 1

1

5

 EBE 235

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 219

3

5

 BİL 103

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 İNG 235

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 225

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 226

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 228

 4

 5

1

4

 EBE 232

 1

1

3

 EBE245

1

3

5

 EBE 224

1

1

 BİL 104

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ING238

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 218

 1

3

1

 EBE 111

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 331

 5

 3

4

3

 EBE 317

 

 

 5

4

4

 EBE 323

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 EBE 306

 4

 

 

4

4

 HEM 319

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 333

5

3

5

2

3

3

4

1

1

1

3

3

5

EBE329

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 334

5

5

5

4

5

4

5

5

4

3

4

5

4

EBE 330

5

4

4

3

4

3

5

2

 

 

5

4

4

EBE 320

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 328

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HEM 343

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 345

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 310

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 401

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 413

5

4

5

5

5

4

5

2

1

2

4

3

5

HEM 438

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 429

3

3

1

4

1

3

1

2

1

1

1

1

1

EBE 437

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HEM 433

3

3

3

4

1

5

1

1

1

1

1

1

5

 

EBE 431

5

2

4

1

4

2

5

4

3

2

3

3

5

EBE 438

4

4

1

4

3

1

3

3

3

3

3

4

4

EBE 408

5

4

5

4

5

5

5

5

4

5

5

5

5

EBE 434

4

3

4

5

5

3

4

2

1

1

3

5

4

EBE 448

3

4

5

5

5

3

4

1

1

1

2

2

4

EBE 404

1

1

1

4

3

3

4

1

1

1

1

4

2

EBE 223

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EBE 108

5

3

3

5

5

2

1

1

1

1

1

1

3

EBE 324

4

2

4

4

5

4

4

1

1

1

1

1

4

EBE 227

4

2

3

2

3

2

2

1

1

1

1

1

4

                                                                                    1.Very Low. 2. Low. 3. Medium. 4. High. 5. Very High

Hemşirelik Yüksek Okulu  Ebelik bölümünden mezun olabilmek için  184 Ulusal Kredi,  240 AKTS   gerekmektedir. Bunun yanında 120 staj gününün tamamlanması esastır.  Ebelik programını başarı ile tamamlayıp gerekli yeterliliklerin kazanılması durumunda öğrenci Ebelik dalında lisans sahibi olur.

4 yıllık lisans öğrenimini başarıyla bitiren öğrenci, ebe unvanıyla mezun olur.

Ebelik bölümünden mezun olan kişiler sağlık sektöründe çalışırlar. Ebelik bölümü mezunları özel hastanelerde ve devlet hastanelerinde doğumhane bölümünde, Sağlık Bakanlığına bağlı  Aile sağlığı Merkezlerinde  çalışırlar.

 Bebeklerin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesini sağlayan ebeler aynı zamanda bebeklerin doğumdan sonraki sağlık durumları ile de ilgilenirler. Ailelere danışmanlık yaparlar. 

Ebeler doğuma  hazırlık kursları düzenler ve sunar.  Koruyucu Tıp bağlamında ailelere beslenme eğitimleri verir. Bağışıklama programını uygular.

Ayrıca ilaç, sigorta şirketleri, medikal tedavi ve bakım ürünleri sanayinde araştırmacı ve danışman olarak çalışabilmektedir. Birinci, ikinci, üçüncü basamak sağlık hizmetleri veren kurum ve kuruluşlarda ebe eğitimci ya da yönetici olarak çalışırlar. Ayrıca, mezun olan ebeler, lisansüstü eğitimle de sağlık bakımı, eğitimi ve yönetiminde akademik olarak çalışma olanaklarına sahiptir.

Ebelerin Görevleri arasında olan,

Normal doğumu yaptırmak. 

Anne ve bebeğin bakımlarını üstlenmek.   

Sezeryan Doğum esnasında doktora yardımcı olmak, ilaç ve enjeksiyonları uygulamak.  Doğum öncesi süreç takibi yapmak. 

Doğuma  hazırlık eğitimleri yürütmeleri gerekmektedir

Hamilelik sürecinin takibini yapmak. Ebeveynlere duygusal destek sağlamak.

Düşük yapma, erken doğum, ölü doğum gibi durumlarda anneye destek sağlamak üzere donanımlı olmalarını sağlanması gerekmektedir.

Ebelik, gebelik döneminde gebeliğin teşhisi ve gözetimi ile normal doğum yaptırmakla görevli kişilerin oluşturduğu tıbbî bir meslektir. 

Hem anne hem de çocuk için en sağlıklı doğum şekli olan normal doğumun faydalarını detaylı bir şekilde bilmesi ve normal doğumu teşvik etmesi gerekmektedir.

Tüm bunların yanında yenidoğanın   izlem ve bakımını yapma yönünde bilgi donanımına sahip olmaları gerekmektedir

Öğrencilerin evrensel standartlarda bakım verme ve sağlık sektöründe yenilikçi bir güç kaynağı olma sorumluluklarını almalarına da özen gösterilmektedir. Öğrencilerin teorik bilgilerini pekiştirmek ve hasta bakım uygulamalarını yapmak için hazırlanmış, maket ve eğitim materyallerini içeren bir adet  ebe uygulama laboratuarı bulunmaktadır.

Tüm dersler 8 döneme bölünerek ( 4 GÜZ    4  BAHAR ) ayarlanmıştır. Bu süreye  mezuniyet projeleri ve dönem içi stajlar ve yaz stajı  dahil edilmiştir

Lisans programına kayıtlı öğrencilerimizin toplamda 184 ulusal kredi 240 AKTS alması gerekmektedir.  Derslerimiz Zorunlu ve seçmeli olarak ayarlanmıştır. Her Güz ve Bahar Döneminde bulunan temel dersi ve derse ait dönem içi ve yaz stajlarını tamamlamak gerekmektedir. Toplamda 3 yaz stajı (120 gün ) zorunluluğu bulunmaktadır

 Programın tamamlanabilmesi için Fakülteler arası ortak alınan Türkçe , Tarih ve 

 Bilgisayar derslerini   de başarı ile tamamlamak gerekmektedir.

 

Ebelik Lisans Eğitimi: Hemşirelik Yüksek Okulu Ebelik bölümü  eğitimine kabul edilebilmek için asgari lise mezunu olmak gerekir.

Ebelik eğitimi, lise mezunları için tam gün esasına dayalı en az 4 yıl süreli teorik ve pratik  eğitimden oluşur.

Ebelik ve kadın doğum konularında nitelikli personelin denetimi ve gözetiminde onaylanmış kurumlarda yeterli bir klinik deneyiminden geçmiş olmaları, gerekmektedir.

Klinik eğitimi, hastane bölümlerinde ve yetkili merciler  tarafından onaylanmış diğer sağlık hizmetleri birimlerinde  gözetim altında verilen hizmet içi eğitim şeklinde olmalıdır Bu eğitimin parçası olarak öğrenci ebeler, klinik eğitimlerine katkı sağlamak üzere hastane bölümlerinin faaliyetlerine  katılmalıdırlar. Öğrencilere, ebelik faaliyetleri ile ilgili   sorumlulukları öğretilmelidir.

Hemşirelik Yüksek Okulu Ebelik bölümü öğrencilerinin mezun duruma gelebilmesi için, alması gereken tüm teorik ve uygulamalı dersleri tatminkar düzeyde tamamlamış,  bölümünün gerektirdiği asgari ders kredi saatini elde etmiş, 2.00 nin üzerinde bir genel ortalama sağlamış, 

Bunun yanında 120 saatlik staj programını   tamamlamış olması gerekmektedir.  

Ayrıca okulla herhangi bir finansal problemi olmaması gerekmektedir.

Mezuniyet notum 2.00’nin altında ve koşullu derslerim varsa nasıl mezun olabilirim?

 

Mezuniyet genel not ortalaması 2.00 altında olan öğrenciler   mezuniyet ortalamasını yükseltmek için üniversitenin belirlediği tarihlerde tek ders ya da en fazla üç dersten mezuniyet telafi  sınavlarına (Bu sınavlara sadece tek ders ya da en fazla 3 dersten  girecek   öğrenciler başvurabilir. Bu dersleri mutlaka alıp kalmış olmak gerekir. Her döneme ait uygulaması olan temel dersler hariç .  Hiç alınmamış derslere ya da devamsızlıktan kalınmış derslere bu sınavda girme hakkı tanınmaz) girerek mezun olabilirsiniz.

 

Derslere devam zorunluluğu var mıdır? Devamsızlık durumunda rapor geçerli midir?

 

Bölüm derslerimize devam zorunludur ve her ders imza ile yoklama alınmaktadır. Derslerde %75 devam zorunluluğu vardır. Her sene başı, ders öncesi kaç hafta teorik ve kaç hafta uygulamalı ders yapılacağı öğretim üyesi tarafından öğrencilere duyurulur 

Teorik derslerde rapor alınması durumunda (devlet hastanesinden) devamsızlık süresine işlenmez iken klinik uygulamalar da rapor geçerli değildir , devamsızlıktan sayılır.

 

Ara sınav ya da final sınavına giremezsem ne olur?

 

Ara sınava makul bir gerekçe ile (hastalık, ölüm vs.) girilememişse, fakülte öğrenci işlerine gerekçe belirtir belge ile başvurulabilir ve fakülte kurulu tarafından gerekçesi haklı bulunan durumlarda ara sınavı telafi hakkı verilerek yeniden sınav yapılır. Telafi sınavına sadece sınava hiç girmemiş kişiler alınır.  Final sınavı için hiçbir gerekçe kabul edilmez ve final sınavı hiçbir koşulda tekrarlanmaz. Final sınavı için bütünleme sınavı bulunmaktadır.

 

Alttan kalan derslerde ders seçme nasıl yapılır ve devam zorunluluğu var mıdır?

İster devamsızlık isterse öğrencinin notunun yetersizliği nedeniyle dersten kalınmış olsun, derse devam zorunluluğu vardır. Ders seçme yapılırken önce alttan kalan ders seçilir, daha sonra dönem dersi seçilir. Ders programında çakışma olması halinde sadece alttan kalan ders alınabilir.

 

Üstten ders almanın koşulu nedir ?

 

1. sınıfı tamamlayan ve ortalaması 2.50  ve üzeri olan öğrenciler, ders programında boşluk olması ve danışmanlarının onayı halinde ön koşul gerektirmeyen dersleri üstten alabilirler. Ancak alttan veya üstten dersler dahil dönem içi alınacak toplam ders yükü 40 AKTS’yi geçemez. Bu da en fazla 3 derse denk gelmektedir.

1. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE103 Anatomi 3 1 4 6 İndir
EBE105 Fizyoloji 4 0 4 6 İndir
EBE112 Ebelikte Temel Kavram ve İlkeler 3 0 3 6 İndir
EBE120 Genel Histoloji ve Embriyoloji 2 0 2 2 İndir
TAR101 Atatürk İlkeleri ve İnklap Tarihi I 2 0 2 3 İndir
TÜRK101 Türkçe I: Yazılı Anlatım 2 0 2 3 İndir
EBE117 Tıbbi Terminoloji 2 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE114 Kendini Tanıma ve İletişim Yöntemleri 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
ING130 İngilizce I 3 0 3 4
Toplam 24 34
2. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE116 Mikrobiyoloji ve Parazitoloji 2 0 2 2 İndir
EBE107 Biyokimya 2 0 2 2 İndir
TAR102 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II 2 0 2 3 İndir
TÜRK102 Türkçe II: Sözlü Anlatım 2 0 2 3 İndir
ING131 İngilizce II 3 0 3 4
EBE119 Biyofizik ve Radyoterapi 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE110 Meslekte Etik ve Yaklaşım 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
HSTJ Yaz Stajı I 0 0 0 1 Ebelik Esasları Dersini Geçmiş Olmak
EBE132 Ebelik Esasları ve Uygulamaları 5 8 9 9 İndir
Toplam 24 28
3. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE229 Sağlıklı Gebe Bakımı 4 8 8 10 Ebelik Esasları Dersini Geçmiş Olmak İndir
EBE222 Gebelikte Dahili Cerrahi Hastalıklar 3 0 3 6 İndir
EBE235 Farmakoloji 2 0 2 5 İndir
EBE219 Genel Patoloji 2 0 2 4 İndir
BİL103 Bilgisayar ve Bilişim teknolojileri Giriş I 3 0 3 5
ING235 İngilizce III 3 0 3 4
EBE225 Sağlık Tanılaması 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE226 Kadına ve Yenidoğana Özel Beslenme 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
Toplam 25 38
4. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE228 Riskli Gebe Bakımı 4 8 8 10 İndir
EBE232 Doğumun Teknik Hazırlığı 2 2 3 3 İndir
EBE245 Sağlık Kurumlarında Enfeksiyon Kontrolü 2 0 2 2 İndir
EBE224 Sağlık ve sosyoloji 2 0 2 2 İndir
BİL104 Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri II 3 0 3 6
ING238 İngilizce III 3 0 3 4
HSTJ002 Yaz Stajı II 0 0 0 2
EBE218 Sağlıklı Geliştirme 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE111 Psikoloji 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
SAY101 Sağlıklı Yaşam Meditasyonu 3 0 3 Seçmeli Ders
Toplam 28 33
5. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE331 Normal Doğum ve Doğum sonu Bakım 4 8 10 14 İndir
EBE317 Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları 2 2 3 5 İndir
EBE323 Araştırma ve Yöntemleri 2 2 3 3 İndir
EBE306 Büyüme ve Gelişme 2 0 2 2 İndir
HEM319 Mesleki Yabancı Dil I 3 0 3 4 İndir
EBE333 Koruyucu Tıp ve Erken Tanı 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE329 Bilgiye Ulaşım ve Sunum Teknikleri 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
Toplam 25 32
6. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE334 Riskli Doğum ve Doğum Sonu Bakım 4 8 8 10 İndir
EBE330 Çocuk Sağlığı ve Bakımı 2 8 6 8 İndir
EBE320 Analjezi, Anestesi ve Reanimasyon 2 0 2 4 İndir
EBE328 Biyoistatistik 2 2 3 4 İndir
HEM343 Mesleki Yabancı Dil II 3 0 3 3 İndir
HSTJ003 Yaz Stajı III 0 0 0 1
EBE345 Sağlık Politikaları ve Hukuk 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE324 Ebelikte İlk ve Acil Yardım 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
Toplam 26 34
7. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE401 Ruh Sağlığı 2 0 2 2 İndir
EBE413 Kadın Sağlığı 3 0 3 6 İndir
HEM438 Akılcı İlaç Kullanımı 2 0 2 2 İndir
EBE429 Ebelikte Öğretim ve Eğitim 3 2 4 4 İndir
EBE437 Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması 3 0 3 4 İndir
HEM433 Sosyal Sorumluluk Projesi 2 0 2 2 İndir
EBE431 İnfertilite 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE438 Ebelikte Evde Bakım 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE309 Güncel Enfeksiyon Hastalıkları 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE227 Hasta Güvenliği 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE108 Hijyen ve Sanitasyon 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
Toplam 26 30
8. Yarıyıl
KOD DERSİN ADI T U K AKTS Ön Koşul Syllabus Açıklama
EBE223 Ebeveynliğe ve Doğuma Hazırlık 2 0 2 2 İndir Seçmeli Ders
EBE408 Doğum Uygulaması 4 8 8 10 İndir
EBE434 Aile Planlaması ve Emzirme Eğitimi 2 4 4 4 İndir
EBE448 Jinekolojik Hastalıklar 3 0 3 4 İndir
EBE404 Sağlık Yönetimi 4 0 6 8 İndir
EBE421 Koruyucu Ebelik 2 0 2 2 Seçmeli Ders
Toplam 25 30