Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Mühendislik Fakültesi tarafından düzenlenen ve yoğun bir katılımla gerçekleştirilen ‘Dijital Dönüşüm (Endüstri 4.0) ve Gelecek Yaşam’ konulu konferans sonrası, iş dünyası ve pek çok mesleği büyük ölçüde değiştirmesi beklenen Endüstri 4.0 hakkında üniversitelerde de akademik analizler yapılırken; GAÜ İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Pınar Eraslan Yayınoğlu GAÜ Medya’ya önemli açıklamalarda bulundu.

İlk kez 2011 yılında bir endüstri fuarında dile getirilen ve bilişim teknolojisinin olanaklarını endüstriyel faaliyetlerde daha çok kullanmak için sunulan bir plan olarak başlayan ve sanayileşme sürecini, dönemlerin kendilerine has özelliklerine göre adlandıran konunun uzmanlarınca; sanayileşmiş ülkelerde üçüncü evrenin sonuna yaklaşıldığı ve dördüncü evre olan, Dördüncü Sanayi Devriminin başı olarak nitelendirilen Endüstri 4.0 çağının yaklaştığı kabul edilmektedir.

Bilişim teknolojisindeki yeni nesil yazılımlar ve donanımlarla birlikte cihaz tabanlı internet uygulamalarının şimdilik büyük ölçüde üretim faaliyetinde görülmesi beklenmekle birlikte bu gelişmelerin günlük yaşamdaki etkileri de konuşuluyor. Bu çerçevede, GAÜ’de gerçekleştirilen endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm konulu konferans sonrası, özellikle yapay zeka geliştirmede semantik beceriyle ilgili ilerlemenin, sosyal bilimler içinde yer alan iletişim meslekleri için önemi ve bu sürecin iletişim mesleklerine nasıl yansıdığıyla ilgili olarak GAÜ Medya’nın sorularını yanıtlayan GAÜ İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Pınar Eraslan Yayınoğlu, söz konusu sürecin önemli etkilerinin görüldüğü alanlardan birinin de iletişim meslekleri olduğunu ve özellikle yapay zeka geliştirmede semantik beceriyle ilgili ilerlemenin sosyal bilimler içinde yer alan iletişim meslekleri için önemli bir potansiyel taşıdığını söyledi.

Temelde bir mühendislik alanı olan bilişim ile sanayi şirketleri birlikte geleceği şekillendiriyorlar ve adına da endüstri 4.0 diyorlar. Bu gelişmelerden iletişim sektörü ve meslekleri nasıl etkilenecek sizce?

İletişim sektörü ve bu meslekler her zaman çağının getirdiği hız, iş yapma olanakları, esneklik, yenilik, öğrenme ve farklı türde bilgilerle uğraşma gibi dinamiklere bağlıydı. Bir çeşit sosyal teknoloji gibi ya da sosyal bileşenlerin teknolojik görünümü gibi. Meslek profesyonelleri, toplum yaşamına ve iş dünyasına etki edecek bilimsel ve teknolojik gelişmeleri önce ve hızlı şekilde gören, duyan sonra da kendine uyarlayanlar arasında olmuştur genellikle. Aynı şekilde, şimdi de, önceliği yapay zeka uygulamalarına vererek iletişimdeki içerik dolaşımı ve bunların çözümlenmesi güçlüğünü aşma yönünde isteklilik gösteriliyor, özellikle halkla ilişkiler uygulamaları yönünden. Zamanla meslekte bugün yapılan işlerin bir çoğu yapay zekalar tarafından gerçekleştirilecek. Bu da iş süreçlerinin birçok yerinde insansızlaşma görüleceği anlamına geliyor. Konunun uzmanları, yeni düzenin amacının otonom sistemler oluşturmak olduğunu söylüyor ve insanların yaratıcılık, planlama, denetleme gibi işlevlere kayacağını öngörüyorlar. İletişim sektöründe çalışanların, günümüzün enformasyon, iletişim yağmuru altında insana özgü kapasiteyle uğraştıkları düşünüldüğünde, aslında kendisinden daha iyi şekilde veri çözümleyebilen yapay zeka karşısında bazı görevleri onlara terk etmesi gerekecek.

İletişim meslekleri içinde daha çok etkilenecek, daha az etkilenecek olan diye ayırmak mümkün mü?
Şu anda, mesleki uygulamaları arasına yapay zekayı en çok katmış olanın socialbot, chatbot, algoritma geliştirme gibi örneklerle kurumsal iletişim, halkla ilişkiler uzmanları olduğu görülüyor. Diğer yandan, arttırılmış gerçeklik içeren film yapımları da dikkate değer. Gazetecilik alanında ise uluslararası büyük ölçekli haber ajansı ve gazetelerin yapay zekayı gazetecilik süreçlerine uyarlamaya başladığı biliniyor. Bu sayede eş zamanlı sorgulama, büyük veri içinde bilgi işleme mümkün oluyor. Hatta haber önerisinde bulunma ve haber için bazı cümleler yazabilme gibi beceriler de gelişti. Dolayısıyla her uzmanlık alanı etki altında.

Son olarak, iletişim mesleklerinde çalışacak olanların becerileri ve bilgileri bundan sonra neler olmalı?
İletişim uzmanları sosyal yönlü becerilere ve bu kapsamdaki bilgilere hakimdirler. Ancak, endüstri 4.0 hakkında gelecek öngörüsünde bulunan pek çok uzmanın da belirttiği gibi yakın bir gelecekten itibaren mühendislik bilgi ve becerisinin ön planda olması bekleniyor. İletişim mesleklerindekilerin büyük bir kısmı mühendislik alanından çok uzaktır. Yazılım, otonom sistem tasarımı, donanım gibi konularda temel bilgi sahibi, kullanıcı dostu mühendislik ürünlerinden yararlanabilen iletişimciler geçiş döneminin profili olarak gösterilebilir. Böylesi bir değişim, iletişim eğitimina bakış açısında köklü değişiklik gerektirir. YÖK’ün yükseköğrenimde kalite çalışmaları kapsamında karşımıza çıkan, verilen eğitim ne olursa olsun endüstri 4.0 gerçeğinin eğitime yansıtılması ve tasarım merkezi bulundurulması tavsiyesi de dikkat çekicidir. Mühendislik alanında kaydedilen gelişmeleri kendi alanına uyarlayıp tasarlamada aktif rol alabilen yeni nesil iletişim uzmanlığı teknoloji yönlü becerileri kazanmış olmayı gerektiriyor.