Haberler
GAÜ'DEN
DOÇ. DR. SARI: “MEVCUT E-DEVLET SİSTEMLERİNİN BLOCKCHAIN İLE GÜÇLENDİREBİLECEK SİSTEM ÜZERİNE ...
Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) İşletme Fakültesi, Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Arif Sarı, son günlerde gündemden düşmeyen “Blockchain Teknolojisi” hakkında öenmli açıklamalarda bulundu.
Doç. Dr. Arif Sarı, Blockchain’in, bilgisayarların kendi aralarında oluşturdukları bir network üzerinden hali hazırda ortaya çıkarılmış bir kayıt dosyasının, kendi aralarında dağıtımını ve bu bilgisayarların kendi sistemleri içerisinde barındırılması ile kayıtların muhafaza edilmesi olduğunu söyledi. Sarı, açıklamasının devamında ise;
Sarı: “Kripto Paralar Blockchain Teknolojisinin Finansal Bir Yansıması”
“Bu bloklar kendi içerisinde gerçekleştirilen transactionları, kayıtları ve işlemleri muhafaza ediyorlar ve böylece birden fazla noktada muhafaza edilen bloklar neticesinde herhangi bir şekilde işlemde tahribat oluşamıyor. Sistemin en büyük avantajı bu. Şu anda kripto para olaylarından aşina olduğumuz blok zinciri kavramı herkesin dilinde. Kripto paralar blockchain teknolojisinin finansal bir yansıması. Şuanda çoğunlukla Bitcoin diye isimlendirdiğimiz bir para birimi var. Bu Bitcoin, piyasada birçok insan tarafından hali hazırda alışverişleri yapılmakta. Ancak dikkat edilmesi gereken husus şuki, bitcoin blockchainin finansal piyasalara bir yansıması. Bitcoin dediğimiz para birimi kripto bir para birimidir; dijital bir para birimi değildir. Ve belirli işlemlerden geçtikten sonra, bizim miner dediğimiz kazıcılar bu işlemleri onaylamasının akabinde minerlara verilen bir ödüldür aslında. Blok zincirinin içerisinde yer alan kayıt dosyaları kimde kaç bitcoin var, hangi cüzdanda ne kadar bitcoin var gibi bilgileri muhafaza eder. Biz çok uzun zaman önce veresiyenin olduğu dönemlerde, bakkaldan veresiye almaya gittiğiniz zaman bir dosyada siz tutarken, bir dosya da bakkal tutardı. Aldığınızı hem kendi defterinize yazardınız, hem de bakkal kendi defterine yazardı. Böylece ay sonu geldiğinde karşılaştırıp, gerekli ödeme yapılırdı. Böylece kimin ne kadar mal aldığı, hangi malı aldığı ve hangi tarihte aldığı ortaya çıkardı. Blockchain öyle bir şey ki, düşünün bir mahalleniz var ve mahallede herkes veresiye alışveriş yapıyor ve bu alışverişler defterlerde tutuluyor. Öyle bir defter düşünün ki halka açık ve bütün kayıtlar bu defterde tutuluyor. Bu kayıtların tamamı, blockchaini ikiye ayırıyor; public ve private olarak. Bitcoinin kullandığı halka açık kayıtlar, ama halka açık derken şu söz konusu değil, halka açık ancak; “o zaman benim ne kadar coinim var, sizin ne kadar coininiz var” gibi bilgilerin ortaya çıkması söz konusu değil. Bu işlemlerin tamamı kripto şifrelerle korunuyor. Bunu çözebilmek için quantum bilgisayarlar gerekiyor. Mevcut sistemlerle bu mümkün değil. İleride quantum bilgisayarların bu konuya tehdit oluşturması mümkündür. Ama şu anki teknolojide değil.
“Blockchainin farklı uygulamaları gerçekleşebilir, mesela E-devlet üzerinden bir çalışma yapmıştık. “Mevcut e-devlet sistemlerinin blockchain ile güçlendirilip, değiştirilmesi mümkün müdür?” diye. Bu hususla ilgili olarak yeni bir çalışma yapıyoruz. “